Michał Bąkowski
Votum separatum
Okładkę projektował
Andrzej Krauze
190 stron
ISBN-10: 0-907652-43-3
ISBN-13: 978-0-907652-43-4
 

Jest ta książka świadectwem gruntownego poznania i przeżycia twórczości Mackiewicza. Jest to tekst wrażliwego czytelnika, który przede wszystkim chce dobrze zrozumieć i opisać główne idee rządzące Mickiewiczowskim światem, a kategorie ich lojalnej interpretacji stara się wyprowadzić z samej tej twórczości.

Rzecz napisana świetnym – sprawnym, precyzyjnym, bardzo zwięzłym – językiem, całkowicie poza naukowym żargonem, koncentruje naszą uwagę na jednej sprawie. Przy całym bogactwie różnorodnych spostrzeżeń, jakimi nas obdarza, Pan Bąkowski wydobywa z dzieła pisarskiego Mackiewicza właściwie jeden wątek, ale bez wątpienia wątek naczelny, konstytuujący to dzieło: jego wielostronną analizę niszczycielskiego działania doktryny i praktyki komunistycznej: doktryny i praktyki, która unaocznia się nie tylko wprost, ale kryje się także pod rozmaitymi maskami współczesnego świata. …

Całą tę budowlę myśli Mackiewicza o komunizmie Votum separatum prezentuje z rzadko spotykanym szacunkiem dla interpretowanych tekstów, bez cienia wymądrzania się, tak charakterystycznego dla wielu „krytyków”. …

Votum separatum jest książką głęboko pesymistyczną. Pesymistą był też Józef Mackiewicz, ale tu ujawnia się pesymizm wyższego stopnia niż Mickiewiczowski. … „świństwo równomiernie rozpełzło się wszędzie” powtarza Pan Bąkowski za Witkacym. …

Czytelnik, który powątpiewałby w trafność diagnozy, niech odpowie sobie na dwa pytania, podyktowanego obserwacją politycznego dnia dzisiejszego. – Czyż u źródeł współczesnego terroryzmu nie leżą bolszewicko-marksistowskie judzenia (uprawiane przez całe dziesięciolecia), które rozhuśtały ambicje społeczeństw trzeciego świata, faszerowanych przy tym „pomocą” zbrojeniową, kosztem nędzy obywateli CCCP? – Czy polscy komuniści nie potrzebowali zaledwie dwunastu lat na radykalną zmianę języka politycznego, która umożliwiła im powrót do pełni władzy? …

Jest jednak Votum separatum książką głęboko poruszającą: z jednej strony porywem zdyscyplinowanej miłości do pisarza, z drugiej – próbą realizacji niemożliwego: uporządkowania politycznych „obrotów rzeczy” współczesnego świata.
_{Filomata, „Czytajmy Józefa Mackiewicza”
(Z cyklu: Emigracja widziana z Kraju, 7), Gazeta Niedzielna (Londyn),
25 listopada 2001}